Monumenten

Sittard Rijksmonument Commercieel Woonhuis

RM33770 Sittard - Irenelaan 8 : Boerderij Bergerhof

De Bergerhof is wellicht zo genoemd, omdat in de  veertiende eeuw Dierich van de Berghe hier landerijen bezat. Belangrijke adellijke families hebben in de loop der tijden de Bergerhof in bezit gehad. In 1620 is men met de bouw begonnen. Op nog geen kilometer ten zuiden van de stadskern werd zij gebouwd op een kleine hoogte in het drassige dal van de Geleenbeek.Ten oosten van de hoeve lag er een uitgestrekt vruchtbaar landbouw- en weidegebied. Ten zuiden van de Bergerhof lagen vlakbij - aan de overzijde van de Geleenbeek - de Ophovenerhof en de Ophovener watermolen. 

Locatie: Sittard, Irenelaan 8
50° 59' 27" NB, 5° 51' 53" OL

Rijksmonument: 33770
Kadaster: STD00-C-3899

Bouwstijl: Eerste periode van de Maaslandse Renaissance 

Bouwhistorie: De Bergerhof is wellicht zo genoemd, omdat in de  veertiende eeuw Dierich van de Berghe hier landerijen bezat. Belangrijke adellijke families hebben in de loop der tijden de Bergerhof in bezit gehad. In 1620 is men met de bouw begonnen. Op nog geen kilometer ten zuiden van de stadskern werd zij gebouwd op een kleine hoogte in het drassige dal van de Geleenbeek.Ten oosten van de hoeve lag er een uitgestrekt vruchtbaar landbouw- en weidegebied. Ten zuiden van de Bergerhof lagen vlakbij - aan de overzijde van de Geleenbeek - de Ophovenerhof en de Ophovener watermolen.  Het is niet uitgesloten dat de huidige hoeve “Bergerhof” een voorganger heeft gehad. Er is een datumsteen in de achtervleugel met het jaartal 1660. Toen is het complex waarschijnlijk voltooid. De stalvleugels zijn van latere datum dan de voor-en achtergevel, respectievelijk 1662 (de zuidelijke stalvleugel) en 1766 (de noordelijke stalvleugel). Tussen circa 1750 en circa 1850 zijn van het Heerenhuys de voorgevelramen op de verdieping en de begane grond gewijzigd. Door brand werd een groot gedeelte van de achtergevel in 1866 verwoest. In de tweede helft van de negentiende eeuw exploiteert men in en om het Heerenhuys een buitencafé met als idyllische naam ”Casino”. In 1983 is aannemersbedrijf Laudy begonnen met de restauratie. Een jaar later was deze  ingrijpende – maar zeer noodzakelijke - restauratie voltooid.

Hoeve Bergerhof vooraanzicht (FKG)
Hoeve Bergerhof Entree (FKG)
Vleugel Hoeve Bergerhof (FKG)
Binnenplaats Hoeve Bergerhof (FKG)

Exterieur: De hoeve Bergerhof heeft een bakstenen voorvleugel XVIIe eeuws.
Het monumentale gebouw heeft een voor- en achtervleugel, waartussen een stal en vierkante binnenplaats. Het linker gedeelte van de voorvleugel diende als vanouds als woning voor de pachter. Aan de rechterkant van de toegangspoort was het zogenaamde Heerenhuys, dat tot circa 1860 bewoond is geweest. Boven de ingangspoort is de “Heerenkamer “. Boven de ingangspoort bevindt zich een kruisvenster met losse hardstenen omrandingen; andere vensters zijn omblokt met natuursteen en hebben een tussendorpel,waardoor er een tweedeling ontstaat.

Interieur: Het monument was de laatste honderd jaren - voor de zeer ingrijpende restauratie van 1983/1984 - door diverse bedrijfsdoelmatige ingrijpende aanpassingen, achterstallig onderhoud,brand, oorlogsgeweld en leegstand steeds meer in verval geraakt. In 1980 krijgt het gebouw een nieuwe eigenaar en een nieuwe bestemming: kantoorcomplex voor aannemersbedrijf Laudy. De indeling zoals die werd aangetroffen in het linker gedeelte van de voorbouw wilde men handhaven bij de restauratie.  Van het gehele gebouw bleven alleen de buitengevels overeind. Al het houtwerk zoals balklagen, kozijnen, en trappen zijn op historisch verantwoorde wijze tijdens de restauratie vernieuwd. De inrichting van de binnenruimtes werden aan de nieuwe bestemming aangepast. Binnenhuisarchitect Corry Lubbers-Ruys maakte het ontwerp voor het interieur.

Cultuurhistorie: Maaslandse Renaissance: bouwstijl die tussen 1500-1550 tot ontwikkeling is gekomen in Luik, de hoofdstad van het gelijknamige prins-bisdom. Meest kenmerkende van deze stijl is het gebruik van hardstenen ornamenten ( zogenaamde Belgische blauwe hardsteen):
Hoge plinten opgetrokken uit hardsteen, hardstenen horizontale banden, raamomlijstingen, kruiskozijnen van hardsteen, poortomlijsting en hoekstenen. 

Wat is HIS?

HIS staat voor Historische Impuls Sittard-Geleen-Born en vormt de eerste drie letters van ‘historie’. HIS is de digitale geschiedenisbeschrijving van de gemeente Sittard-Geleen. Het is een initiatief van de Vereniging Sittards Verleden en is inmiddels ‘geadopteerd’ door de Federatie Historie Sittard-Geleen-Born.

Lees verder >