GM070 Geleen - Peschstraat 19 t/m 23a : Boerderij
Vleugel van een van oorsprong carré-vormige boerderij, in 1859 verbouwd en 1914 gestuct in eclectische stijl.
Locatie: Geleen, Peschstraat 19 t/m 23a
50° 58' 12" NB, 5° 50' 37" OL
Gemeentelijk monument: 070
Kadaster: GLN00-F-3843 en GLN00-F-4224
Bouwstijl: eclecticisme
Bouwhistorie: Deze vleugel vormt een onderdeel van een van oorsprong carre-vormige boerderij, die reeds op de kadastrale minuut van 1811-1832 voorkomt. Het is niet uitgesloten dat deze vleugel nog een oudere kern heeft. Waarschijnlijk is de vleugel in 1859 verbouw en toen opgesplitst in meerdere delen. In de periode 1871-1891 was hier het eerste hulppostkantoor van Geleen gevestigd. In 1881 kwam daar de functie als rijkspostspaarbank bij, gevolgd door de verwerking van postpakketen in 1883. In 1891 werd het hulppostkantoor met alle nevenfuncties verplaatst. De huidige verschijningsvorm van de voorgevel is vermoedelijk in 1914 tot stand gekomen.
Exterieur: Het object maakt deel uit van de historische bebouwingsstructuur van de dorpskern. Het betreft een vleugel, gesitueerd aan de straatzijde, van een van oorsprong carré-vormige boerderij. Het object is thans gesitueerd op de hoek van de Peschstraat en de Oranjelaan. Het object bestaat uit een langsvleugel met een min of meer rechthoekige plattegrond. De bouwmassa kan onderverdeeld worden in twee woonhuizen met een brede doorrijdpoort in het midden. De bouwmassa bestaat uit twee bouwlagen gedekt met een zadeldak evenwijdig aan de weg. De overige bouwdelen op het achterterrein blijven in de beschrijven buiten beschouwing. Het linker woonhuis heeft een zadeldak en is gedekt met grijze betonpannen. Het zadeldak van de doorrijdpoort en het rechter woonhuis sluit hier op aan, maar is gedekt met grijze verbeterde Hollandse dakpannen. Het linker woonhuis heeft een mastgoot die met gootbeugels is bevestigd. Onder deze goot lijkt nog een fragment van de oorspronkelijke houten bakgoot zichtbaar, rustend op houten gootklossen. Het rechter woonhuis en het poortgebouw zijn voorzien van een mastgoot, opgehangen met gootbeugels. De gehele voorgevel is gestuct en voorzien van schijnvoegen. De voorgevel bestaat uit drie delen: het linker woonhuis, de doorrijdpoort naar het achtererf en het rechterwoonhuis. Boven de voordeur van het linker woonhuis en op de sluitsteen van de doorrijdpoort staat het jaartal 1859, terwijl boven de voordeur van het rechter woonhuis het jaartal 1914 is te lezen. Gelet op de architectonische eenheid van het totale gevelbeeld in eclectische stijl is het waarschijnlijk dat de voorgevel in zijn huidige verschijningsvorm pas in 1914 tot stand is gekomen. De voorgevel is geplaatst op een uitspringende gecementeerde plint. De woonhuizen en doorrijdpoort zijn visueel van elkaar gescheiden door pilasters en ook de hoeken zijn voorzien van pilasters. Het onderste gedeelte bestaat uit een afwisseling van blokken met diamantkoppen en blokken met een gebosseerd oppervlak en is afgesloten met een vlak kapiteel. Hierop volgt een vlakke pilaster met gecanneleerde schacht. Beide woonhuizen zijn drie vensterof gevelassen breed en symmetrisch van opzet met de voordeur op de centrale middenas. De geveldelen van de woonhuizen hebben een horizontale geleding door middel van horizontale lijsten, onder andere met diamantkoppen gesierd, ter hoogde van de bovenen onderdorpels van de vensteropeningen. De mogelijk nog oorspronkelijke voordeur bestaat uit dubbele openslaande deuren. Het bovenlicht is vernieuwd. De hardstenen omlijsting van de gevelopening is afgewerkt met een sober geprofileerde omlijsting, waarboven een fries met eierlijst. Op dit fries staan de initialen ‘P.M.B.’ met het jaartal 1859. Kenmerkend voor de detaillering van de vensterkozijnen op de begane grond en de eerste verdieping is de verticale opbouw, waarbij de afwerking met klassieke elementen over beide verdiepingen als een eenheid is opgebouwd. De ramen zijn voorzien van architraaflijsten, op de hoeken gesierd met acanthusbladeren in een vierkante vorm. De ramen op de begane grond worden afgesloten met een vlak fries met diamantkop, waarboven een eierlijst; deze laatst ontbreekt bij de drie ramen op de verdieping. De ramen van beide woonhuizen zijn vernieuwd. De ramen van het linker woonhuis op de begane grond bestaan uit een onderraam en een bovenraam, voorzien van glas-in-lood. De ramen op de verdieping zijn ongedeeld. De ramen van het rechter woonhuis dateren vermoedelijk allemaal uit 1914. Het zijn Tramen, met naar binnen draaiende onderramen en de bovenlichten uitgevoerd met glas-inlood. De houten voordeur dateert eveneens uit 1914 en heeft een neorenaissance vormgeving met panelen, voorzien van houtsnijwerk. Het bovenlicht heeft glas-in-lood. De doorrijdpoort is een brede opening met korfboog en is geplaatst in een imposante omlijsting bestaande uit blokken met diamantkoppen en blokken met een soort rustica/afwerking met cirkels. In de sluitsteen staan de initialen ‘W.B.’ en daaronder de initialen ‘C.K.’ gevolgd door het jaartal 1859. De doorgang is afgesloten met een dubbele deur met zijpanelen. Alles is uitgevoerd in hout, en voorzien van panelen met houtsnijwerk. Het bovenlicht, voorzien van grote vlakken gekleurd glas, lijkt een gesloten geheel, maar kan indien nodig ook geopend worden, net als de onderste delen. Boven de doorrijdpoort, op de verdieping, zit een rond venster met architraaflijst en diamantkopjes.
Bijzonderheden: Het stucwerk op de gevels, de omlijsting van de vensters en de pilasters, de oorspronkelijke deuren uit 1914.