GM023 Born - Mgr. Buckxstraat 14 : Pastorie
Voormalige pastoorswoning van de St. Martinusparochie te Born, in traditionele bouwtrant met eclecticistische invloeden, gebouwd rond 1895.
Locatie: Born, Mgr. Buckxstraat 14
51° 1' 51" NB, 5° 48' 17" OL
Gemeentelijk monument: 023
Kadaster: BOR00-F-1884
Bouwstijl: traditionele bouwtrant met eclecticistische invloeden.
Bouwhistorie: Gebouwd rond 1895, tot 1966 dienst gedaan als Pastorie.
Exterieur: Het betreft een vrijstaand pand op diep perceel, terugliggend van belending. De pastoorswoning heeft een ruimtelijke relatie met het kerkhof, dat achter de woning ligt. De pastoorswoning bestaat uit een hoofdbouwmassa met een aanbouw. De hoofdbouwmassa heeft een rechthoekige plattegrond, het omvat twee bouwlagen en is gedekt met een zadeldak evenwijdig aan de straat. Tegen de rechter zijgevel bevindt zich een eenlaags oorspronkelijk aanbouw, eveneens met een rechthoekige plattegrond, onder een lessenaarsdak dat aansluit op de zijgevel. De achtergevel is niet beschreven. Het zadeldak van de hoofdbouwmassa is gedekt met blauwe kruisof bouletpannen en voorzien van een eenvoudige, zinken bakgoot op de onderliggende gevel. Aan de voorzijde is een kleine dwarskap die aansluit op de doorgemetselde middenpartij van de voorgevel. Het dak is in 1999 geheel vernieuwd, waarbij de dakpannen zijn vervangen door nieuwe kruispannen. De eigenaar heeft hierbij gekozen voor een dakpan die past bij het monumentale karakter van het object. De schoorstenen zijn bij de dakrenovatie verwijderd. Ook zijn de bovendakse kopgevels voorzien van een afdekking. Het pand is opgetrokken in baksteen, gemetseld in kruisverband en platvol gevoegd. De gevels van het woonhuis zijn tegenwoordig wit geverfd en/of voorzien van een dunne pleisterlaag waardoor het metselverband nog zichtbaar is. De gevel waren echter oorspronkelijk als schoon werk uitgevoerd, zoals bij de lage aanbouw nu nog het geval is. De voorgevel is symmetrisch van opzet en is drie traveeën breed. De gevel heeft een hoge, gepleisterde en grijs geschilderde plint met een geprofileerd waterlijstje. De gevel wordt aan de bovenzijde beëindigd door een dubbele, uitkragende tandlijst. Lisenen zorgen voor een verticale gevelgeleding. De begane grond en eerste verdieping worden visueel van elkaar gescheiden door een gemetselde lijst met overhoekse muizentand. De volgende bijzondere elementen zijn aanwezig: boven de deur bevindt zich een in hardsteen uitgevoerd schild met twee sleutels, die de sleutelmacht van de kerk symboliseren. Op de begane grond heeft de gevel in de buitenste traveeën twee vensteropeningen, die vermoedelijk verbreed en verlaagd zijn. Het is goed denkbaar dat hier oorspronkelijk dezelfde smalle, hoge ramen zaten, die nu nog op de verdieping zijn. De vensterbanken zijn van hardsteen. Op de centrale middenas bevindt zich de voordeur, die is voorzien van een hardstenen deuromlijsting en bereikbaar is via vier hardstenen optreden. De oorspronkelijke voordeur is vervangen door een voordeur die past bij het monumentale karakter van het pand. Deze voordeur bestaat uit dubbele deuren, die zijn voorzien van profileringen, houten panelen en een daglicht. De entree is voorzien van een afdakje, dat later is aangebracht. Op de eerste verdieping heeft de gevel drie vensteropeningen met T-ramen met bovenlicht en naar binnen draaiende raamvleugels. De vensteropeningen zijn voorzien van hardstenen vensterbanken en hebben waarschijnlijk een gemetselde rollaag of strek aan de bovenzijde. De middelste travee en de flankerende lisenen zijn een stukje boven de gootlijst door gemetseld, eindigend met een trapgeveltje. De lisenen zijn voorzien van een sober gemetseld kapiteel met dekplaat. Diezelfde natuurstenen dekplaten komen terug op de trappen van de trapgevel. In de geveltop, op het niveau van de zolderverdieping, is een rondboogvenster met modern, kunststof raam. Het raam is geplaatst op een hardstenen vensterbank en een de bovenzijde beëindigd met een gemetselde steens rondboog, die is geaccentueerd door een uitspringende laag stenen op hun plat. Op historische foto’s is zichtbaar dat in het metselwerk boven het rondboogvenster nog iets van beeldhouwwerk was opgenomen. Hier is, mede doordat de gevel wit is geverfd, tegenwoordig weinig meer zichtbaar van. De top van de trapgevel is gesierd met een smeedijzeren decoratie. De zijgevels zijn topgevels die zijn voorzien van hoeklisenen en aan de bovenzijde worden beëindigd door een klimmend bakstenen fries met decoratief metselwerk. In de topgevel is een niet oorspronkelijk (kunststof) venster aanwezig. De voorgevel van de aanbouw bestaat uit een halve topgevel die is voorzien van een hoekliseen en aan de bovenzijde wordt beëindigd door een klimmend bakstenen fries met decoratief metselwerk. Op de begane grond is in de bestaande deuropening een nieuwe gesloten kunststof deur geplaatst. De zijgevel is voorzien van een pleisterlaag.
Bijzonderheden: De dubbele voordeur met hardstenen deuromlijsting en de natuurstenen trap voor de entree, het siermetselwerk en ornamenten van de gevels, de gevelsteen boven de voordeur en het smeedijzeren ornament op de trapgevel in de voorgevel.